When They See Us – Αυθεντικές ιστορίες Αφροαμερικανών στις οθόνες μας

του Γιώργου Κιούση

Μία “αγέλη” μαύρων από την γειτονιά του Χάρλεμ βιάζει μία Λευκή πλούσια γυναίκα την ώρα που κάνει το βραδινό της τρέξιμο στο Central Park. Μία υπόθεση Casus Beli για τις ΗΠΑ του 1989 που έβγαλε ξανά προς τα έξω τον διχασμό της Αμερικανικής Κοινωνίας, με τον Τράμπ από την μία πλευρά τότε να έβγαζε ακριβοπληρωμένα σποτάκια για την επαναφορά της θανατικής ποινής και το κίνημα των μαύρων από την άλλη να στηρίζει τα παιδιά του.

Πρόκειται για μία υπόθεση ωστόσο που σήμερα αποκρυσταλλώνει όσο τίποτα άλλο την γενική τάση της βιομηχανίας της τηλεόρασης και του κινηματογράφου και την επιρροή του δικαιωματισμού και της λεγόμενης πολιτικής ορθότητας μετά τα μεγάλα κινήματα που τα καθιέρωσαν στον πυρήνα της μικρής και της μεγάλης οθόνης. Είναι άραγε μία τυχαία ιστορία στα συρτάρια των αστυνομικών υποθέσεων ή φανταστήκαμε ξαφνικά πως θα μεταφέραμε αυτή την εικόνα στο σήμερα, την εποχή μετά το #metoo και του Black Lives Matter; Μήπως είναι και λίγο το τραύμα της Αμερικανικής κοινωνίας με τα ρατσιστικά εγκλήματα που έχει προκαλέσει τόσα χρόνια στην μαύρη κοινότητα; Την χρονιά που το όσκαρ καλύτερης ταινίας απονεμήθηκε στο Green Book που επικεντρώνεται στο ρατσισμό στον Αμερικανικό νότο των 60s, έρχεται το Netflix με μία παραγωγή για ένα σύγχρονο τραύμα, με κοινά πρόσωπα, ζωντανούς πρωταγωνιστές και πρωτίστως έναν κρατικό μηχανισμό που συνεχίζει να βασιλεύει και να αναθερμαίνεται με την προεδρία του Ντόναλντ Τράμπ.

Έτσι καταλήγουμε πως η άφεση αυτή γίνεται πιο άμεση με μία ιστορία που μπορεί να δει ως πρωταγωνιστές όλα τα θύματα αστυνομικής βίας της τελευταίας δεκαετίας και να χρωματιστεί και με τους ρυθμούς του μαύρου DNA που μας κατέθεσε πρόσφατα ο Kendrick Lamar.

Αφηγηματικά η σειρά μας δείχνει με τον καλύτερο τρόπο την δύναμη που έχει η αφήγηση μιας ιστορίας. Πρόσωπα και καταστάσεις δομημένα και συγκεκριμένα, με μία συνθήκη οριακής κακοτοπιάς που διαπερνάει όλα τα επεισόδια. Οι πρωταγωνιστές μας σε κάθε φάση της ζωής τους ζούνε μια σισύφεια φυλακή της φυλετικής τους ταυτότητας. Ο καθένας με μία διαφορετική ιστορία που κρύβει πίσω της ολόκληρες πολιτισμικές κοινότητες καταπιεσμένων. Ένας μουσουλμάνος Αφρικανός, ένας ισπανόφωνος μετανάστης, ένας γιος Αφροαμερικάνου εθισμένου σε εξαρτήσεις και πρώην φυλακισμένου και ένα παιδί αμόρφωτο με καταπιεσμένη οικογένεια και Τρανς αδελφή. Κάθε ιστορία κερδίζει το ενδιαφέρον μας από την πρώτη στιγμή και μας μεταφέρει κατευθείαν στο βλέμμα από την πλευρά των εκάστοτε καταπιεζόμενων κοινοτήτων.

Ταυτόχρονα με την πλευρά της δικής μας ματιάς δομείται και ο μεγάλος κακός, στο πρόσωπο της Linda, που έρχεται να αναλάβει με κάθε κόστος την υπόθεση, να διαστρεβλώσει τα στοιχεία και να οργανώσει την βίαια κράτηση και ομολογία των θυμάτων. H Linda σε όλη αυτή την ιστορία προχωράει στα όρια του “εγώ πιστεύω ότι φταίνε και πρέπει να προστατεύσω την πατρίδα μου” και του “πρέπει να την πληρώσει κάποιος, ας την πληρώσουν οι μαύροι, με εμφανώς ρατσιστικό τόνο”. Αυτή ακριβώς η κατάσταση νομίζω ότι αποτυπώνει όλο το ακροδεξιό κλίμα που ηγεμονεύει στις ΗΠΑ μέχρι και σήμερα στην Αμερική του Τράμπ και κυριαρχεί διαχρονικά μέσα στους κρατικούς μηχανισμούς και ιδιαιτέρως στην Αστυνομία. Είναι αυτός ο ρατσισμός που έχει γεμίσει τις φυλακές με Αφροαμερικανούς, που έχει δολοφονήσει κατά συρροή μέλη της Αφροαμερικανικής κοινότητας και έχει προκαλέσει την αντίδραση της κοινότητας, η οποία βρίσκει κατά καιρούς διάφορες περισσότερο ή λιγότερο ριζοσπαστικές εκφράσεις, από τους Μαύρους Πάνθηρες μέχρι το σύγχρονό μας Black Lives Matter.

Επιστρέφοντας στα της σειράς δεν μπορούμε βέβαια να παραλείψουμε από την περιγραφή μας τον άτυπο πρωταγωνιστή της σειράς, τον Korey Wise. Η πιο δραματική ιστορία από τις 5 υποϊστορίες της υπόθεσης, το παιδί που βρέθηκε στο λάθος μέρος την λάθος στιγμή με την λάθος ταυτότητα και αντίθετα με τους άλλους τέσσερις λόγο τις μικρής διαφοράς στην ηλικία, ήταν ο μόνος που καταδικάστηκε σε φυλακές ενηλίκων από την αρχή. Ο Korey, ο άνθρωπος που βασανίστηκε περισσότερο, κερδίζει ένα ολόκληρο επεισόδιο και κατ εμέ και το πιο συγκινητικό.

Εν κατακλείδι, σίγουρα αξίζει να αφιερώσουμε 5μιση ώρες και να αφεθούμε σε αυτό το βαθιά συναισθηματικό ταξίδι της αφήγησης. Να μας αποπάρουν τα πλάνα των μαύρων συνοικιών και οι πολύ αρμονικές μουσικές επιλογές της σκηνοθεσίας. Εν τέλει να μας κερδίσουν οι πέντε με τις ερμηνείες τους και με αποκορύφωμα τον εκπληκτικό για άλλη μια φορά Jharrel Jerome που μετά τον ρόλο του Kevin στο Moonlight, έρχεται και στην μικρή οθόνη να μείνει χαραγμένος ως ο Korey Wise, ο μεγαλύτερος των πέντε και ο πιο κακοποιημένος. Από εδώ και πέρα περιμένουμε περισσότερες σειρές και ταινίες που να αναμετρώνται με παρόμοιες ιστορίες καταπίεσης και ομορφιάς όσο προχωράνε τα κινήματα για τα δικαιώματα των μαύρων, των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙΑ ώστε σταδιακά να κατακτήσουν τον χώρο που τους αξίζει μέσα στην μαζική κουλτούρα. Περιμένουμε περισσότερες από τις πολλές ιστορίες καταπίεσης της σύγχρονης ιστορίας για να μας ταξιδέψουν στην αρχή μέσα από το βλέμμα των καταπιεσμένων και να μας φέρουν στην συνέχεια στις εικόνες της σημερινής βίας να παλεύουμε με περισσότερο πείσμα και εντονότερα συναισθήματα.

Tags: Black Lives Matter, Netflix, netflix series, when they see us, ρατσισμός