Η Άφιξη – Ένα graphic novel για τους ξενιτεμένους και τους πλάνητες της Γης
Η Άφιξη του Shaun Tan, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φουρφούρι είναι μια γραφική νουβέλα (graphic novel) αφιερωμένη στους ξενιτεμένους, πρόσφυγες και μετανάστες, που αναζητούν μια καλύτερη ζωή σε τόπους άγνωστους, με μοναδική βεβαιότητα ότι εκεί θα είναι καλύτερα από τον τόπο που αφήνουν πίσω τους. Το τι αντικρίζουν, ωστόσο, στους νέους τόπους που απλώνονται μπροστά τους συχνά είναι κάτι το τρομαχτικό και το εντελώς ξένο, όπως ξένοι είναι και οι ίδιοι. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση του ανοικείου, του “μη ανήκειν” προσπαθεί να αποτυπώσει το εν λόγω εντελώς wordless graphic novel, ένας τόμος 130 σελίδων περίπου, με περισσότερες από 800 εικόνες, που αποτυπώνει την αγωνία, την προσπάθεια για αφομοίωση και το ευγενές όνειρο για ένα μέλλον.
Πράγματι, η Άφιξη παραπέμπει στην τεχνοτροπία του βωβού σινεμά, αλλά και στο κινέζικο ρητό ότι μια εικόνα αντιστοιχεί σε περίπου 1.000 λέξεις! Στοχεύοντας στο συναίσθημα, αλλά και στη συνειρμική αφήγηση, ο Shaun Tan συνδυάζει περίτεχνα την πρωτότυπη, απρόβλεπτη φαντασία του Jonathan Swift (Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ), αλλά και την αλλόκοτη ενέργεια και αίσθηση του μυστηριώδους σύμπαντος του Codex Seraphinianus ή του Φανταστικού πλανήτη (Phantastic Planet). Ειδικότερα, η Άφιξη τοποθετείται σε ένα μεταβιομηχανικό κόσμο, γεμάτο ευκαιρίες, αλλά εντελώς ξένο στον ήρωα, έναν άνθρωπο, που εγκαταλείπει την οικογένειά του στη χώρα του, προκειμένου να εργαστεί σκληρά και να θέσει τα θεμέλια του νέου της ξεκινήματος. Εκεί, έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τον ρατσισμό, αλλά και τη φυσική του αδυναμία να αντιληφθεί τον τρόπο επικοινωνίας με τους γύρω του, τις πολιτιστικές συνθήκες του νέου του σπιτικού, ακόμα και το φαγητό, που του προσφέρεται και είναι εντελώς διαφορετικό από ότι έχει συνηθίσει, καθιστώντας τον στο περιθώριο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Παράλληλα, με γλαφυρότητα ο εικονογράφος, χωρίς να πει ούτε μια λέξη, καταφέρνει να αποτυπώσει με τρόπο ποιητικό και σίγουρα αλληγορικό την αίσθηση της διαρκούς απειλής που βιώνουν οι μετανάστες σε μια ξένη χώρα. Χρησιμοποιώντας lore, δανεισμένο από την μυθολογία Κθούλου του Lovecraft ή -θα μπορούσε να πει κανείς -ακόμα και του δημοφιλούς manga Attack on Titan, προσπαθεί να εξηγήσει τις αιτίες και τους λόγους του ξενιτεμού, το συναίσθημα φόβου των ηρώων του και τους τρόπους με τους οποίους αυτοί σταδιακά συνδέονται και ξετυλίγουν τις ιστορίες τους. Πράγματι, είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα από τις εικόνες του, ο Shaun Tan, ιδιοποιείται τις αρετές του “story telling”, εμπλουτίζοντας το βιωματικό οπλοστάσιο του, αφού είναι γεγονός ότι η Άφιξη αποτελεί μία βιωματική εμπειρία ανάγνωσης.
Το καλύτερο, ωστόσο, σημείο αυτής της γραφικής νουβέλας είναι η αίσθηση που αφήνει στο τέλος της, η αίσθηση της αισιοδοξίας και της ελπίδας, που μοιάζει να αποκρυσταλλώνει την ευχή του εικονογράφου για τις τύχες των ηρώων του, ηρώων φτιαγμένων από τα υλικά του πολέμου, της φτώχειας και της ανθρώπινης επιθυμίας όχι μόνο για επιβίωση, αλλά και για ζωή. Με άλλα λόγια, η Άφιξη αποτελεί το παραμύθι όλων των λαών του κόσμου!
About the Authors
Aθηνά Κακλαμάνη Η Αθηνά μπορεί να φαίνεται ένα κορίτσι όπως όλα τα άλλα, όμως στην πραγματικότητα έχει μια μυστική υπερδύναμη. Μπορεί να διαβάζει γρήγορα. . Σε έναν παράλληλο κόσμο, η Αθηνά θα ήταν μέλος της ακαδημίας για χαρισματικά παιδιά του Charles Xavier. Σε αυτόν εδώ, της αρέσει η μπύρα, το κακό φαγητό, οι δίσκοι των Beatles, τα καλά βιβλία, ενώ παράλληλα έχει ορκιστεί να αναζητά την ομορφιά στους ανθρώπους και τον κόσμο. Η Αθηνά είναι λίγο χαζοχαρούμενη. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την Πολιτική και τη Νομική Επιστήμη, γι’ αυτό θα την βρείτε θαμμένη στα αναγνωστήρια του ΕΚΠΑ.
