Smassing Culture
  • Otaku
    OtakuΔες Περισσότερα
    Kaiji – Τo manga πριν το Squid Game
    5 Λεπτά Ανάγνωσης
    Η Κόρη της Κολάσεως – Φρανκενστάιν στο Τόκιο
    5 Λεπτά Ανάγνωσης
    Solo Leveling – Το φαινόμενο που επαναπροσδιόρισε τα manhwa
    5 Λεπτά Ανάγνωσης
    Ποιότητα σε δύσκολους καιρούς! Tα 10 καλύτερα κόμικς του 2024!
    16 Λεπτά Ανάγνωσης
    Έπιασαν τα κρύα – Τα 10 καλύτερα anime για μια χειμωνιάτικη μέρα
    8 Λεπτά Ανάγνωσης
  • Comic
    ComicΔες Περισσότερα
    Η Προφητεία του Αρμαντίλλο – Γνωριμία με το κομιξικό σύμπαν του Zerocalcare
    9 Λεπτά Ανάγνωσης
    «Αυστηρά Συσκότισις» της Κατοχής με φόντο τη Θεσσαλονίκη
    8 Λεπτά Ανάγνωσης
    Gerard ή Το Σπαθί Στην Πλάτη Του – Ένα fantasy coming-out
    7 Λεπτά Ανάγνωσης
    Όλο Δεξιά Για Τον Παράδεισο – Mια κυρπαντελίστικη Κόλαση
    4 Λεπτά Ανάγνωσης
    Βατραχομυομαχία – Όταν η κωμωδία συναντά το έπος με φρέσκια ματιά
    6 Λεπτά Ανάγνωσης
  • Βιβλία
    ΒιβλίαΔες Περισσότερα
    Η Κυρά της Λίμνης – To τέλος πριν την RPG αρχή
    7 Λεπτά Ανάγνωσης
    Γραφή Κοφτερή σαν Μαχαίρι – Ενάντια στο «ωραίο»
    6 Λεπτά Ανάγνωσης
    Μια στεκιά στο μάτι του Tom Robbins
    12 Λεπτά Ανάγνωσης
    Η Ακρόπολη Των Ξεχασμένων Μύθων – Επιστροφή (και αναστροφή) στον κόσμο του Έλρικ
    7 Λεπτά Ανάγνωσης
    Erevis Cale Trilogy – Πέρα από την (DnD) ηθική
    6 Λεπτά Ανάγνωσης
  • Cinema
    CinemaΔες Περισσότερα
    Stay Wicked γιατί στο Οζ τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται
    11 Λεπτά Ανάγνωσης
    Havoc- Αιματοβαμμένη καγκουριά
    6 Λεπτά Ανάγνωσης
    Τελευταίος Πειρασμός – Η αποδόμηση του θείου δράματος και ο «ξανακερδισμένος παράδεισος»
    6 Λεπτά Ανάγνωσης
    Έχω Κάτι Να Πώ – Mεταξύ μας, δε χρειάζεται
    5 Λεπτά Ανάγνωσης
    Η Δασκάλα του Πιάνου – Σινεμά που διεισδύει στην ψυχή
    4 Λεπτά Ανάγνωσης
  • Σειρές
    ΣειρέςΔες Περισσότερα
    Η σημασία της μουσικής στον έρωτα των Δύο Ξένων
    11 Λεπτά Ανάγνωσης
    The Residence – Ένας πολύχρωμος φόνος στον Λευκό Οίκο
    5 Λεπτά Ανάγνωσης
    Your Friendly Neighborhood Spider-Man – Fun επιστροφή στις ρίζες
    6 Λεπτά Ανάγνωσης
    Cobra Kai – Για όλους τους losers του κόσμου
    7 Λεπτά Ανάγνωσης
    The next big (and best) thing – Οι καλύτερες σειρές του 2024
    13 Λεπτά Ανάγνωσης
  • Exclusive
    ExclusiveΔες Περισσότερα
    SmassFest 2025 – The 10th year anniversary
    4 Λεπτά Ανάγνωσης
    Πτήση/Κόσοβο -Η πιο balkanstigmh του ελληνικού θεάτρου
    4 Λεπτά Ανάγνωσης
    Το Comicdom CON Athens 2025 επιστρέφει και το Smassing Culture θα είναι πάλι εκεί!
    7 Λεπτά Ανάγνωσης
    Altan: «Το καλό σκίτσο έχει μήνυμα συνοπτικό, πρωτότυπο και αμφίσημο»
    9 Λεπτά Ανάγνωσης
    Φονικό Χαμόγελο – Mind games με τον Joker
    7 Λεπτά Ανάγνωσης
Διαβάζετε: Η ΕΠΟΝ μέσα από τα μάτια της Άλκης Ζέη
Share
Smassing CultureSmassing Culture
Font ResizerAa
  • Otaku
  • Comic
  • Βιβλία
  • Cinema
  • Σειρές
  • Exclusive
Αναζήτηση
  • Otaku
  • Comic
  • Βιβλία
  • Cinema
  • Σειρές
  • Exclusive
Follow US
Copyright © 2014-2023 Ruby Theme Ltd. All Rights Reserved.
Smassing Culture > Blog > Βιβλία > Η ΕΠΟΝ μέσα από τα μάτια της Άλκης Ζέη
Βιβλία

Η ΕΠΟΝ μέσα από τα μάτια της Άλκης Ζέη

Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Από Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Δημοσιεύτηκε 27 Φεβρουαρίου 2021
Τελευταία Ενημέρωση 27 Φεβρουαρίου 2021
10 Λεπτά Ανάγνωσης
SHARE

Τυχαίνει αυτή την εβδομάδα να συμπίπτουν δύο επέτειοι: της ίδρυσης της ΕΠΟΝ στις 23 Φεβρουαρίου και της συμπλήρωσης του πρώτου έτους απ’ το θάνατο της Άλκης Ζέη στις 27 Φεβρουαρίου.

Η Άλκη Ζέη υπήρξε μία απ’ τις κύριες εκπροσώπους της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου της, αν και πρωτίστως απευθυνόταν σε παιδιά, ήταν παράλληλα και για «μεγάλους», κάτι που συμβαίνει με όλα τα «μεγάλα έργα για παιδιά», όπως επισήμανε ο Τίτος Πατρίκιος στο στερνό αποχαιρετισμό του προς τη συγγραφέα, με την οποία -πέραν της μακρόχρονης φιλίας τους- είχαν συνυπάρξει στην περίοδο της Κατοχής στις γραμμές της ΕΠΟΝ.

Εκείνα τα χρόνια της ΕΠΟΝ η Άλκη Ζέη τα θυμόταν πάντα με χαρά και καμάρι. Την ίδρυση της ΕΠΟΝ, στο αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», την παρομοίαζε με έναν «ήλιο» που ήρθε «να φωτίσει τα άγουρα νιάτα μας και το σκοτάδι της Κατοχής».

«Έγινε, έγινε αυτό που περιμέναμε. Η ΕΠΟΝ» της διαμήνυσε αναψοκοκκινισμένη η αδελφική της φίλη, η Ζωρζ Σαρρή, το Φεβρουάριο του 1943 κι έτσι εντάχθηκαν στην οργάνωση οι δυο τους, μαζί και με την αδελφή της Άλκης, την Ελένη. Η Άλκη Ζέη μόλις είχε ολοκληρώσει τις σχολικές της εξετάσεις και είχε γίνει φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής. Ήδη απ’ τα προηγούμενα χρόνια είχε συμμετάσχει σε -μικρότερης έντασης- αντιστασιακές ενέργειες, όμως πάντοτε αυτές γίνονταν στο πλαίσιο του στενού οικογενειακού και φιλικού της περίγυρου. Πλέον όμως, μέσω της ΕΠΟΝ, η δράση της «βγήκε» έξω από το σπίτι, όπου μαζί με άλλους νέους αγωνιστές και νέες αγωνίστριες  οργάνωναν πολύμορφες δράσεις εναντίον του Γερμανού κατακτητή.

Όταν κάποτε τη ρώτησαν πώς θα διηγούνταν τα χρόνια της ΕΠΟΝ στα σημερινά παιδιά, απάντησε ότι θα το έκανε όπως στο «Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου». Το βιβλίο αυτό, ούτως ή άλλως, το είχε γράψει στα χρόνια της Χούντας ενώ βρισκόταν εξόριστη στο Παρίσι, προκειμένου να μιλήσει στα μικρά παιδιά για την εποχή της Κατοχής και της Αντίστασης, έχοντας διαπιστώσει ότι, όντας μεγαλωμένα στο μετεμφυλιακό κράτος, γνώριζαν ελάχιστα πράγματα για το πρόσφατο παρελθόν της χώρας. Παρ’ όλο που οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι, ως επί το πλείστον, φανταστικοί, η συγγραφέας προσπάθησε να αποδώσει με μυθοπλαστικό τρόπο τις εμπειρίες και τα βιώματά της απ’ την Αθήνα της Κατοχής, σε μία ιστορία τρυφερή αλλά και δραματικά ρεαλιστική. Στις σελίδες του βιβλίου, χωρίς να κατονομάζεται η ΕΠΟΝ, λαμβάνουν χώρα μυστικές νεανικές συναντήσεις και δράσεις που ευθέως αναφέρονται στη λειτουργία της οργάνωσης, όπως τη βίωσε η ίδια η συγγραφέας. Οι νυχτερινές καταδρομικές επιχειρήσεις των παιδιών για να γράψουν συνθήματα στους τοίχους, οι συναντήσεις στο ατελιέ που συνδύαζαν τη νυχτερινή διασκέδαση με τις παράνομες συσκέψεις και τη δημιουργία αντιστασιακού υλικού, αλλά φυσικά και οι οργανωμένες πορείες στην Αθήνα ενάντια στην πείνα, στην επιστράτευση κ.ο.κ. ήταν μερικοί απ’ τους βασικούς τρόπους δράσης της ΕΠΟΝ την περίοδο της Κατοχής, οι οποίοι αναπλάθονται μυθοπλαστικά στο βιβλίο.

Ο “Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου” κυκλοφόρησε πρόσφατα σε comic διασκευή απ’ την Αγγελική Δαρλάση και τον Δημήτρη Μαστώρο (εκδόσεις Μεταίχμιο)

Ένα σύνθημα που χαρακτήριζε τη δράση της ΕΠΟΝ (και συνέβαλε στη μαζική της απήχηση στη νεολαία σε όλη τη χώρα) ήταν το «Πολεμάμε και Τραγουδάμε». Η πλούσια πολιτιστική δράση της ΕΠΟΝ, η οποία αποτυπώθηκε με το εν λόγω σύνθημα, δεν ήταν μία δευτερεύουσα πτυχή του προγράμματός της, αλλά κατείχε πρωτεύοντα ρόλο στους στόχους και τις ενέργειες της οργάνωσης. Για τους νέους αγωνιστές της ΕΠΟΝ, η πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία και διαπαιδαγώγηση ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με την αντιστασιακή δράση, ενώ ήταν και το μέσο για την επίτευξη της χαράς και της διάθεσης για ζωή, στοιχεία απαραίτητα για να αντιστραφεί το βαρύ κλίμα της Κατοχής και να βρει τη ψυχική δύναμη η νεολαία να ενεργοποιηθεί στον αγώνα. Στις αναμνήσεις της, η Άλκη Ζέη παρουσίαζε με νοσταλγία και ρομαντική διάθεση αυτές τις πτυχές της ένταξής της στην ΕΠΟΝ. Η ίδια εξάλλου από πολύ μικρή υπήρξε πνεύμα δημιουργικό (πάντοτε με ταλέντο στη συγγραφή) και με πάθος για τις τέχνες και τα γράμματα. Στο σπίτι τους η λογοτεχνία, το θέατρο και οι τέχνες είχαν πάντοτε εξέχουσα θέση, ενώ την αγάπη για τη μάθηση της την είχε καλλιεργήσει ήδη απ’ τα πρώτα της χρόνια ο παππούς της στη Σάμο, μία σχεδόν μυθική φιγούρα της ζωής της, που ενέπνευσε μεταγενέστερα πολλούς λατρεμένους παππούδες – χαρακτήρες στα βιβλία της. Έτσι ήταν ομαλή για εκείνη η μετάβαση απ’ τις πρώτες της συναντήσεις στο Λουμίδη και στον Ίκαρο με διανοούμενους και λογοτέχνες της εποχής, στις βραδινές γιορτές (σε κάποιες απ’ τις οποίες στο πιάνο καθόταν ο Χατζιδάκης) και στις εκδρομές με την ΕΠΟΝ. Το μείγμα διασκέδασης, συντροφικότητας και βαθύτερης πίστης στον αγώνα αποτυπώνεται σε μία ανάμνησή της από μία απ’ τις εκδρομές της ΕΠΟΝ στη θάλασσα, όπου τη στιγμή που ξεκίνησαν να κουβεντιάζουν για «τα δύσκολα που είχαμε να κάνουμε την άλλη μέρα» θυμάται ότι όλοι έμοιαζαν πεπεισμένοι να εκτελέσουν τα καθήκοντα που τους ανατίθονταν «με τον ίδιο ενθουσιασμό που πέφταμε στη θάλασσα».

Επιπλέον, η οργανωτική αυτονομία – ανεξαρτησία της ΕΠΟΝ απ’ το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν απ’ τα χαρακτηριστικά της οργάνωσης που γοήτευαν την Άλκη Ζέη. «Η ΕΠΟΝ θα γινότανε δικιά μας κι από μας εξαρτιόντανε όλα» θυμάται να τους εξηγεί ο πρώτος τους καθοδηγητής, ο Πέτρος κι αυτοί του απαντούσαν «Πέτρο… μαζί σου. Όπου μας πας». «Ούτε Γκάτσος, ούτε Γιώργος» τις πείραζε η Ζωρζ Σαρρή (αναφερόμενη στους -τότε- ερωτικούς τους συντρόφους) όταν τις ενημέρωνε την πρώτη φορά για την ίδρυση της ΕΠΟΝ, γιατί «[α]υτοί είναι μεγάλοι. Κι εμείς θα είμαστε μόνο νεολαία». Με θάρρος, τόλμη και πίστη στις δυνάμεις τους, νέα παιδιά πήραν την απόφαση να δημιουργήσουν μία αυτονόμη αντιστασική οργάνωση νεολαίας που εξελίχθηκε σε μία απ’ τις πλατύτερες οργανώσεις νεολαίας που έχει γνωρίσει ο τόπος. Τις αποφάσεις θα τις έπαιρναν οι ίδιοι, τους καθοδηγητές τους θα τους επέλεγαν τα δικά τους όργανα κι όλοι μαζί θα υλοποιούσαν το σχεδιασμό τους. «Ας έκανε ο καθένας ό,τι μπορούσε, έστω και πολύ μικρό, θα είχε αξία» τους είχε πει ο Πέτρος και «δεν έμεινε ούτε ένας εκείνη τη βραδιά που να μην τον πίστεψε».

Βέβαια, οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι καραδοκούσαν, ακόμα και πέραν του κατοχικού στρατού. Ειδικά για τις κοπέλες η μεγαλύτερη δυσκολία βρισκόταν στο σπίτι και ήταν η πατρική εξουσία που επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στη ζωή τους. Ακόμα και ο πατέρας της Άλκης Ζέη, παρά τις δημοκρατικές του ιδέες, ήταν ένας αυστηρός πατέρας. Σε μία -ίσως χιουμοριστική- αποστροφή του λόγου της, σε μία συνέντευξή της στον Τάσο Σακελλαρόπουλο στην εκπομπή Ιστορία στο Κόκκινο, είχε αναφέρει ότι «φοβόμασταν τον μπαμπά μας πιο πολύ από τους Γερμανούς, μην μας μαλώσει». Γι’ αυτό και οι αντιστασιακές δουλειές στο σπίτι τους γινόντουσαν μέχρι τις 3 το μεσημέρι, όταν σχολούσε ο πατέρας των κοριτσιών απ’ την εργασία του στην Τράπεζα. Ως τις 3 όμως «στο σπίτι μας γινόταν χαμός, μέχρι και συνεδριάσεις γυναικών κάναμε». Η μητέρα της Άλκης Ζέη οργάνωνε τέτοιες κρυφές συναντήσεις με άλλες γυναίκες, με την υποστήριξη και της θείας της, της Διδώς Σωτηρίου. Τα δύο κορίτσια είχαν αναλάβει την «κρίσιμη» δουλειά όταν έφευγαν οι επισκέπτριες να αερίζουν το δωμάτιο, πριν γυρίσει ο πατέρας τους απ’ τη δουλειά και τους καταλάβει, αφού «κάπνιζαν όλες τους σαν φουγάρα» και «η τραπεζαρία μύριζε σαν τεκές». Σκεφτόταν τότε η Άλκη πόσο ατιμωτικό θα ήταν να τις καταλάβαιναν οι Γερμανοί και να τις εκτελούσαν και να γραφόταν γι’ αυτές «Έπεσαν ηρωικώς γιατί ανέμιζαν πετσέτες».

Πάντως, παρά το αυστηρό κοινωνικό πλαίσιο της εποχής, η συμμετοχή των γυναικών στην Αντίσταση έγινε με μαζικούς όρους και σε αυτό καθοριστική υπήρξε η δράση της ΕΠΟΝ, στην οποία νέες κοπέλες βρέθηκαν σε μεικτές οργανώσεις ανδρών – γυναικών με ισότιμους όρους μεταξύ τους. Έτσι έρχονταν σε σύγκρουση (φανερά ή κρυφά) με την αυστηρή πειθαρχία του σπιτιού τους, αλλά και με τα στερεότυπα της εποχής για το ρόλο και τη φύση της γυναίκας. Ερχόμενες σε ρήξη με την προπολεμική περίοδο, με τη συμμετοχή τους στην Αντίσταση, πολλές γυναίκες άνοιξαν ένα δρόμο για τη συμμετοχή τους στην κοινωνική και πολιτική ζωή με ισότιμο τρόπο. Εξάλλου, η Άλκη Ζέη δεν φύλαξε τυχαία έναν απ’ τους εμβληματικότερους χαρακτήρες του «Μεγάλου Περίπατου του Πέτρου» για τη Δροσούλα, την κοπέλα που παρ’ όλο που έφτιαχνε τα πανό για τις πορείες, όποια λέξη δεν της άρεσε δεν την έγραφε. Την τρυφερή αλλά και θαρραλέα ηρωίδα, που απ’ το σύνθημα «Λευτεριά ή Θάνατος» απεχθανόταν τη λέξη «Θάνατος».

Εμπλουτισμένη μορφή κειμένου που πρωτοδημοσιεύτηκε στο ΠΡΙΝ

TAGGED:Άλκη ΖέηΑντίστασηΕΑΜΕΠΟΝΖωρζ ΣαρρήΚατοχήΚΚΕΜε μολύβι φάμπερ νούμερο δύονεολαίαΟ Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου
Μοιραστείτε το Άρθρο
Facebook Copy Link Print
ΑπόΜάνος Βασιλείου - Αρώνης
Γεννήθηκε το 1993, δηλαδή ήταν 6 χρονών όταν είδε πρώτη φορά το Star Wars. Κάπου στο Λύκειο κατέληξε ότι η αλήθεια βρίσκεται στον Sheldon και από τότε προσπαθεί να ανακαλύψει τον κόσμο των nerds και των superheroes, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Αγαπημένο του χρώμα το κόκκινο: στις σημαίες, στον Flash, στον Deadpool, ενώ στις μπλούζες το προτιμά με λευκές λωρίδες. Τελευταία το παίζει και δικηγόρος, χωρίς καμία επιτυχία.
Προηγούμενο άρθρο Ο Ματθαίος και ο Διάβολος – Φόρος τιμής στο έργο του Goethe και του Wilde
Επόμενο άρθρο Η Λεωφόρος της Δύσης- Όταν σβήνουν τα φώτα της δημοσιότητας
FacebookLike
XFollow
PinterestPin
InstagramFollow

Subscribe Now

Subscribe to our newsletter to get our newest articles instantly!
Most Popular
Stay Wicked γιατί στο Οζ τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται
3 Ιουλίου 2025
Η Προφητεία του Αρμαντίλλο – Γνωριμία με το κομιξικό σύμπαν του Zerocalcare
18 Ιουνίου 2025
SmassFest 2025 – The 10th year anniversary
13 Ιουνίου 2025
«Αυστηρά Συσκότισις» της Κατοχής με φόντο τη Θεσσαλονίκη
30 Μαΐου 2025
Havoc- Αιματοβαμμένη καγκουριά
3 Ιουνίου 2025

Μπορεί να σου αρέσουν και αυτά:

AdvertorialsExclusive

Literacomics – Μια ημερίδα για την λογοτεχνία στην 9η Τέχνη

Ίωνας Αγγελής
Ίωνας Αγγελής
27 Οκτωβρίου 2022
ExclusiveExclusive Reviews

Μία έκθεση για την Άλκη Ζέη που μοιάζει στον Μεγάλο Περίπατο… του Μπακογιάννη

Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
30 Μαρτίου 2023
ComicΕλληνικά

Το Καπλάνι της Βιτρίνας – ΕΥ-ΠΟ ΕΥ-ΠΟ για τα ελληνικά comics

Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
19 Ιανουαρίου 2022
ComicΕλληνικά

Τι έχει να μας πει σήμερα ο 70χρονος Μικρός Ήρως;

Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
12 Μαρτίου 2024
ComicMarvel

Με ποιο κόμμα θα κατέβαιναν στις Ευρωεκλογές οι Avengers;

Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
23 Μαΐου 2019
ComicΕλληνικά

Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου – Μικροί ήρωες της Αντίστασης

Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
Μάνος Βασιλείου - Αρώνης
14 Ιανουαρίου 2021
[mailerlite_form form_id=1]
Smassing Culture

To Smassing Culture ξεκίνησε σαν μια προσπάθεια ανθρώπων που αγαπούν την μαζική κουλτούρα και θέλουν να μιλήσουν για αυτή από μια διαφορετική, πιο κοινωνική γωνία. 

Για εμάς

  • Αρχική
  • Τι είναι το Smassing Culture
  • Συντακτική

Δείτε Επίσης

  • Συνεντεύξεις
  • SmassFest
  • SmassPodcasts
  • Videos

Βρείτε μας:

Επικοινωνία
Manufactured by Sociality
Welcome Back!

Sign in to your account

Username or Email Address
Password

Lost your password?