Μετά από μια καλή κινηματογραφική χρονιά ετοιμαζόμαστε για τα Όσκαρ. Αν έχετε δει τις 8 ταινίες, μάλλον περιμένετε με αγωνία τη μεγάλη βραδιά (ή και όχι). Αν δεν τις έχετε δει, παρακάτω θα βρείτε μια σύντομη παρουσίασή τους:
A Star is Born
Ξεκινάμε με το λιγότερο αγαπημένο μας A Star is Born. Με κύριο άξονα τον έρωτα, το A Star is Born, μιλά για θέματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τη βιομηχανία του θεάματος. Οι καλλιτέχνες δεν είναι φυσιολογικοί άνθρωποι. Υποφέρουν για το έργο τους και αυτό μπορεί να τους οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή. Κεντρικό τραγούδι της ταινίας το το Shallow, που με την αξιομνημόνευτη μελωδία και τους περίπλοκους στίχους 11περιλαμβάνει όλα τα μηνύματα της ταινίας. Η ταινία εξυμνεί τη βιομηχανία του θεάματος, θέτοντας ερωτήματα για αυτήν.Δυστυχώς όμως, όσο αξιόλογες και να είναι οι προσπάθειες του να αποδείξει το αντίθετο, δεν παύει να είναι ένα καλογυρισμένο μελόδραμα.
Bohemian Rapsody
Η ιστορία του Freddie Mercury (κατά κόσμον Φαρούκ Μπουλσάρα), ενός πρόσφυγα από τη Ζανζιβάρη στη Μεγάλη Βρετανία, ο οποίος κατάφερε να ταρακουνήσει την μουσική αλλά και κοινωνική πραγματικότητα με την larger than life φιγούρα του αποτελεί την πρώτη ύλη για μια μάλλον κοινότυπη και by the book κινηματογραφική μεταφορά, η οποία χάνει ουσιαστικές στιγμές από τη ζωή και τη ψυχολογία του εμβληματικού ρόκερ προκειμένου να αναλωθεί σε τετριμμένα κόλπα σε μια ταινία που χρειάστηκε πολύ κόπο για να γίνει και υπέστη τρομερές καθυστερήσεις και αλλαγές.
Ο Bryan Singer (X men – Apocalypse), ο οποίος μάλιστα έφυγε από το project λίγο πριν το τέλος, δεν καταφέρνει να εστιάσει στον πυρήνα του χαρακτήρα, ούτε στην πάλη του να συνδυάσει τα δύο πρόσωπα του μέχρι και την στιγμή του ιστορικού Live Aid (13/7/1985), όπου επήλθε η πλήρης κάθαρση και ταύτιση. Βέβαια όλα αυτά ωχριούν μπροστά στην μεταμόρφωση του Rami Malek (Μr Robot) o oποίος βάζει τόση ενέργεια που κυριολεκτικά καταφέρνει και κουβαλά την ταινία στις πλάτες. Αυτός είναι και ο μόνος λόγο που η ταινία αυτή έφτασε μέχρι τα Όσκαρ…
Vice
Το Vice ακολουθεί την ιστορία του 46ου αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Dick Cheney. H ταινία ξεκινάει από τα πρώτα χρόνια του γάμου του και τελειώνει την περίοδο μετά τη μεταμόσχευση καρδιάς. Η φυσικότητα των ηθοποιών και η δομή της ταινίας την κάνει σε μεγάλο βαθμό να θυμίζει ένα live ντοκιμαντέρ. Παρότι έχει πάρει πολλά στοιχεία από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Cheney κρατάει προφανή κριτική στάση απέναντί του και στη γενικότερη φιλελεύθερη πολιτική των ρεπουμπλικανών, μέσω παράθεσης πραγματικών δημοσιογραφικών βίντεο αλλά κυρίως μέσω του αφηγητή-σχολιαστή, του Kurt (Jesse Plemons).
Εν τέλει ο Adam McKay μέσω της τρομερής ερμηνείας του Christian Bale μας παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη εικόνα του Dick Cheney ως άνθρωπο, επιχειρηματία, πολιτικό, αλλά κυρίως φιλελεύθερο ρεπουμπλικάνο, χωρίς όμως να βαθαίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην προσωπικότητά του. Μας παραθέτει τις απόψεις του για το πολιτικό σκηνικό στην Αμερική με μια αριστερή, ειρωνική ίσως σκοπιά, αλλά χωρίς να πραγματεύεται κάποιο πραγματικό επίδικο. Με τα δεδομένα του Χόλυγουντ πάντως, θα πρέπει να είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι που φτάνει έστω και μέχρι εκείνο το βαθμό πολιτικοποίησης. Η ταινία είναι σίγουρα ισάξια των 8 υποψηφιοτήτων που έχει πάρει στα φετινά Όσκαρ.
Green Book
Οι διάφορες παραγωγές που κινούνται σε ένα αντιρατσιστικό πλαίσιο, πολλές φορές καταφέρνουν να περάσουν ελπιδοφόρα μηνύματα, με τη πλειοψηφία αυτών όμως να μην υπερβαίνει τα όρια μιας «no politica» αντίληψης. Το Green Book του Peter Farrelly , αποτελεί ένα ακόμα κλασικό εγχείρημα μιας τέτοιας ταινίας, με ορισμένα ίσως πιο θετικά στοιχεία. Η ταινία δανείζεται το όνομά της από ένα βιβλίο με προτάσεις, για το που μπορούσαν να κυκλοφορούν και να μένουν οι μαύροι στην Αμερική, για να είναι ασφαλείς. Βλέπουμε αληθινή ιστορία ενός φοβερά ταλαντούχου μαύρου πιανίστα της κλασικής και της jazz μουσικής, του Don «the Doctror» Shirley (Mahershala Ali), κατά την πρώτη περιοδεία του στον άκρως ρατσιστικό Αμερικάνικο νότο των 60s. Σε αυτό το πλαίσιο οι όποιες θετικές συμπεριφορές των χαρακτήρων είναι κυρίως προσωποκεντρικές, με το πολιτικό ύφος να λάμπει διά της απουσίας του.
Blackkklansman
Το BlacKkKlansman πετυχαίνει πολύ καλύτερα το στόχο μιας αντιρατσιστικής ταινίας. Χωρίς να στερείται γέλιου, το σατυρικό δράμα του Spike Lee ξεχειλίζει black power και μετατρέπεται σε μια υψωμένη γροθιά ενάντια στους καταπιεστές και τους μισαλλόδοξους αυτού του κόσμου. Με μια πλοκή εμφανώς επηρεασμένη από πραγματικά γεγονότα, αφηγείται μια μυστική αποστολή την δεκαετία του 1970, όπου ένας μαύρος και ένας Εβραίος αστυνομικός καταφέρνουν να εισέλθουν στα άδυτα της τοπικής οργάνωσης της Ku Klux Klan. To αποτέλεσμα είναι ισόποσες δόσεις δράματος και (βιτριολικού) χιούμορ, ενώ παράλληλα σατιρίζονται με αμεσότητα και ειλικρίνεια οι αστυνομικές ταινίες της εποχής . Πολλές φορές μάλιστα με αναχρονιστικές σκηνές που θέτουν σε ευθεία αντίστιξη τον προγραμματικό λόγο του Τραμπ, η ταινία αφήνει ένα διάχυτο πολιτικό σχόλιο για το ότι η white supremacy ήταν ανέκαθεν δομικό στοιχείο της αμερικάνικης κοινωνίας.
Παρά τις ελάχιστες αστοχίες, η ταινία δεν χάνει λεπτό τον ρυθμό της παρά την μεγάλη διάρκεια. Το τέλος είναι ίσως το πιο ξεκάθαρο πολιτικό σχόλιο αφού η ταινία αφιερώνεται στον ένα χρόνο από την θηριωδία του Charlottesville, όπου ο θεατής από την στυλιζαρισμένη εικόνα και το happy end ξαναβλέπει τα ερασιτεχνικά πλάνα από τις συμπλοκές στους δρόμους και τις δηλώσεις Τραμπ και αντιφασιστών, με τελευταίο πλάνο την εικόνα του αδικοχαμένου θύματος, της Heather Heyer.
Black Panther
Για όσους προτιμούν έναν nerd αντιρατσισμό έχουμε την τέλεια πρόταση. To Black Panther του Ryan Coogler (Creed) καταφέρνει να κάνει κάτι που καμία άλλη ταινία του MCU δεν είχε τολμήσει: να μιλήσει ξεκάθαρα, χωρίς περιστροφές και μασημένα λόγια για τον ιμπεριαλισμό, και μάλιστα από την πλευρά των χαμένων. Όχι μόνο αυτό, αλλά με αφετηρία την Αφρική, ο Coogler ξεκινά ένα ταξίδι με αναφορές στα πρώτα πλοία σκλάβων που έφταναν στον Νέο Κόσμο για να δομήσουν μια Νέα Κόλαση, στις συνθήκες του βιώνει η έγχρωμη κοινότητα στα ευρωπαϊκά και αμερικάνικα γκέτο, την καταπίεση και την υποτίμηση που βιώνουν οι μαύρες γειτονιές στις μεγάλες μητροπόλεις του κόσμου που χτίστηκε πάνω στον ιδρώτα τους.
Την ίδια ακριβώς στιγμή, η ταινία αναδεικνύει και τις έμφυλες διαστάσεις, δίνοντας στις γυναίκες ηρωίδες ρόλο σχεδόν πρωταγωνιστικό, φέρνοντας τις στην πρώτη γραμμή της πολιτικής και στρατιωτικής δυναμικής της Wakanda και μάλιστα, χωρίς τις αδυναμίες σεναριακού τύπου που αντιμετώπισε η πιο φεμινιστική υπερηρωική ταινία (που ίσως έγινε ποτέ) το Wonder Woman.
Όσον αφορά την τοποθέτησή του στο κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel: Το Black Panther, από το οποίο κανείς δεν περίμενε τίποτα, κατάφερε με το έτσι θέλω, να γίνει σίγουρα η καλύτερη ταινία της Marvel από το Civil War και μετά και ίσως μία από τις 3 καλύτερες της Marvel γενικά.
Roma
Ο Mεξικάνος σκηνοθέτης επιστρέφει στις ρίζες του σκηνοθετικά και μας παραδίδει ένα πρώτης τάξεως δράμα. Η υπηρέτρια μιας μεσοαστικής οικογένειας συγκεντρώνει στο πρόσωπό της το δράμα τόσο της εργατικής τάξης εν γένει όσο και των φυλών των ιθαγενών εν μέσω των γεγονότων του «βάναυσου πολέμου» του Μεξικού της δεκαετίας του ’70.
Ο Alfonso Cuarón ψάχνει βαθιά στο ασυνείδητο του και αναπαράγει εξωραϊσμένες ομολογουμένως εικόνες από την δική του ανατροφή στην συνοικία Ρόμα του Μεξικού όπου τοποθετείται και η ιστορία. Το αποτέλεσμα είναι μια νεορεαλιστική απεικόνιση, η οποία εκμεταλλευόμενη τα καλύτερα αισθητικά στοιχεία του σινεμασκόπ των 65mm δημιουργεί μια εικόνα χωρίς εντάσεις, χωρίς έντονα κοντράστ, με απαλό φως που όμως διαπερνά πρόσωπα και πράγματα.
The Favourite
Tο The Favourite, όπως είχαμε προαναγγείλει, βρίσκεται επάξια στην κορυφή της χρονιάς που έφυγε. Και αυτό για τον απλό λόγο ότι ο Λάνθιμος παρουσίασε μια ταινία που η σκληρότητα και η εξεζητημένη παρωδία του βρίσκουν τον καλύτερο μέχρι τώρα τόνο και στόχο για να εκφραστούν και να λειτουργήσουν.
Σκοπός του Λάνθιμου παραμένει πάντα να καταδείξει τις εξουσιαστικές δομές μιας βασιλείας, αρχηγίας, οποιαδήποτε δομής που υποβαθμίζει τον άνθρωπο σε υπηρέτη και καλλιεργεί μέσα του την ανάγκη να πράξει το ίδιο σε όσους τύχει να βρεθούν από κάτω του. Η εκμαυλιστική ισχύ της παρασκηνιακής, πρόσκαιρης εξουσίας, η οποία μπορεί να μεταβληθεί ανά πάσα ώρα και στιγμή, αυτό είναι τελικά το «ουράνιο τόξο» που κυνηγούν οι δύο ευνοούμενες. Και την ίδια στιγμή, η ουσιαστική, μόνιμη εξουσία, που κοιμάται σαν θυμωμένος ή βραδύνους γίγαντας, μένει ακλόνητη, για να συνθλίψει, όταν ξυπνήσει, όποιον νομίζει ότι τελικά αξίζει μια θέση κοντά στον ήλιο.
To Τhe Favourite ήταν μια μεγαλεπίβολη στιγμή, η οποία έχτισε και τελικά ικανοποίησε προσδοκίες. Ό,τι και να γίνει τη βραδιά των Όσκαρ, δεν έχει και πολύ σημασία. Το μόνο που μετράει τελικά είναι ότι ο Λάνθιμος παρέδωσε μια ταινία που μας ωθεί να μιλήσουμε, να σκεφτούμε με αφορμή και αφετηρία αυτή, για το μέλλον. Της εξουσίας και το δικό μας. Ιδανικά χωρίς εξουσία.
